Aan te bevelen literatuur.

'Ver van de boom' is een met lof overladen boek over de ervaringen van ouders van kinderen met 'horizontale identiteiten'. Geen 'verticale identiteit' die je rechtstreeks van je ouders krijgt, zoals taal, religie, huidskleur of nationaliteit, maar een identiteit die iemand ontleent aan zowel aandoeningen als waarden of voorkeuren die een kind niet deelt met zijn verwekkers. Zo hebben de meeste mensen met Downsyndroom geen ouders met die ziekte, en de meeste homoseksuelen hebben heteroseksuele ouders. Terwijl velen van ons trots zijn op hoe veel ze van hun ouders verschillen, kunnen ouders eindeloos verdrietig zijn als hun kinderen tevéél van hen verschillen.

De Amerikaanse taalkundige en psycholoog Andrew Solomon erfde zelf zijn Joodse afstamming van zijn ouders maar moest met zijn dyslexie en homoseksualiteit een eigen horizontale identiteit zoeken. Dat leidde hem op een zoektocht van elf jaar en diepgaande gesprekken met meer dan driehonderd families, een zoektocht naar hoe ouders, kinderen en de samenleving omgaan met radicaal anders-zijn.

Eenheid in diversiteit

Solomon heeft een ode geschreven aan de diversiteit, de rijkdom van de mensheid. Die immense verscheidenheid is ook de reden waarom dit geen dun boek kon zijn maar een turf van meer dan duizend pagina's werd. Diversiteit laat zich niet beknopt beschrijven. Niettemin heeft Solomon zich beperkt tot negen vormen van anders-zijn: kinderen met doofheid, dwerggroei, Downsyndroom, autisme, schizofrenie, zware handicaps, hoogbegaafdheid, criminaliteit, transseksualiteit en geboorte uit verkrachting.

Het idee om genieën, gehandicapten of kinderen van verkrachters in één boek samen te brengen is misschien op het eerste gezicht bevreemdend, maar blijkt de logica zelf. Het gaat namelijk niet slechts over ouderliefde of opvoeding, maar vooral over hoe wij omgaan met 'anders zijn', dat vreemde en onbekende waar wij ons allemaal ongemakkelijk bij voelen. Wat bij de ouders uitgroeit tot onvoorwaardelijke liefde, mondt bij buitenstaanders dikwijls uit in regelrechte afkeer.